Professor dr. Daisy Jonkers is Universitair Hoofddocent bij de divisie Maag-, Darm- en Leverziekten van Maastricht UMC+. En wetenschappelijk directeur van NUTRIM Institute of Nutrition and Translational Research in Metabolism van Maastricht University. Ze doet onderzoek naar de rol van de darmbarrière, darmflora en voeding op darmgezondheid bij veel voorkomende darmziekten zoals de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en Prikkelbare Darm Syndroom (PDS). Dat doet ze samen met dr. Elhaseen Elamin – gefinancierd door het MDL Fonds.
‘We moeten weten wát de darm barrièrefunctie verstoort bij Crohn’
- Ontrafelen van de mechanismen die de darmbarrièrefunctie verstoren.
- Testen van stoffen en middelen om de darmbarrièrefunctie te versterken.
- Verbeteren van de behandeling van patiënten met de ziekte van Crohn om daarmee het ziektebeloop gunstig te beïnvloeden.
Waarom is onderzoek naar de ziekte van Crohn nodig?
"We horen vaak verhalen van Crohn-patiënten, zoals dat van Doinja. De problemen die patiënten met de ziekte ervaren, zijn grotendeels dezelfde; met name waar het gaat om het onvoorspelbare verloop. De ziekte kent rustige periodes afgewisseld met opvlammingen, wat grote impact heeft op de kwaliteit van leven van patiënten. De mate waarin die opvlammingen voorkomen, wisselt tussen patiënten. Daarom willen we verder inzicht krijgen in factoren die bijdragen aan het ontstaan van opvlammingen in de darm."
Het grote probleem bij de ziekte van Crohn is dat schadelijke stoffen en bacteriën gemakkelijker de darm binnendringen en bij kunnen dragen aan het ontwikkelen of in stand houden van een ontsteking. Op die manier kan een verstoorde darmbarrière leiden tot periodes van actieve ziekte met veel klachten.
Het is echter nog niet geheel duidelijk welke mechanismen verantwoordelijk zijn voor een verstoorde darmbarrière bij de ziekte van Crohn, hoe dit verschilt tussen patiënten en hoe dit beïnvloed kan worden door bijvoorbeeld medicijnen of bepaalde voedingsstoffen.
Hoe harder ik tegen Crohn vecht, hoe vermoeider ik word. Ik probeer er daarom vooral in mee gaan en te denken in oplossingen in plaats van in beperkingen.
Hoe pakken jullie dat aan?
Dr. Jonkers: “Omdat we maar beperkt onderzoek kunnen doen in kleine stukjes weefsel die afgenomen worden tijdens een darmonderzoek, was het tot nu toe niet goed mogelijk om die verstoorde darmbarrière gedetailleerd te onderzoeken. In de afgelopen jaren is het gelukt om darmcellen op te kweken in het laboratorium en te gebruiken als onderzoekmodel om de (verstoorde) barrièrefunctie te bestuderen. We noemen dat organoïden of minidarmpjes.
Nu staan we voor de volgende fase: we willen van diverse patiënten met de ziekte van Crohn de stamcellen uit de darm isoleren om daarmee minidarmpjes te kweken. Op deze manier kunnen we de mechanismen ontrafelen die de barrièrefunctie verstoren en onderzoeken of dat verschilt tussen patiënten."