Darmkanker

Darmkanker is een vorm van kanker die in de darmen ontstaat, meestal in de dikke darm. Het begint vaak met poliepen, kleine bultjes aan de binnenkant van de darm.

Darmkanker
Download de brochure

Wat is darmkanker?

Darmkanker is een vorm van kanker die in de darmen ontstaat, meestal in de dikke darm. Het begint vaak met poliepen, kleine bultjes aan de binnenkant van de darm. Hoewel de meeste poliepen onschuldig zijn, kan in sommige poliepen darmkanker ontstaan. Van poliepen merk je meestal niets, maar ze kunnen zich na verloop van tijd ontwikkelen tot een kwaadaardig gezwel, ook wel een tumor of kanker genoemd. 

Bij kanker is de celdeling in het lichaam verstoord, wat leidt tot de vorming van een kwaadaardige tumor. Ongeveer 70% van de darmkankers ontstaat in de laatste delen van de dikke darm, en 30% daarvan in het allerlaatste deel, de endeldarm. Kanker kan op meerdere plekken in de darm ontstaan en zich uitzaaien naar lymfeklieren of andere organen. 

Hoewel veel mensen poliepen hebben, groeien de meeste poliepen niet uit tot darmkanker. Toch is het belangrijk om poliepen op tijd te ontdekken en te verwijderen om het risico op kanker te verkleinen.

Cijfers over darmkanker

  • Darmkanker is een van de meest voorkomende vormen van kanker.
  • In Nederland kregen in 2023 ongeveer 12.000 mensen darmkanker.
  • In 2022 overleden er bijna 4.500 mensen aan deze ziekte. Hiermee staat darmkanker op de tweede plaats van kankersoorten waaraan mensen in Nederland overlijden.
  • Darmkanker geeft vaak pas in een laat stadium klachten. Daarom is vroege opsporing zo belangrijk. Hoe eerder bekend is of het echt darmkanker is, hoe beter de behandelmogelijkheden en hoe groter de kans op overleven.
  • Wanneer men er op tijd bij is, is de overlevingskans na 5 jaar ongeveer 96% bij stadium I. Wanneer men er laat achter komt is dat maar 12%.

De dikke darm is het laatste deel van je spijsvertering en is ongeveer 1,5 meter lang. De dikke darm ligt in je buik keurig om je dunnen darm heen. In de dikke darm worden vocht en zouten uit de voedselbrij gehaald, zodat er ontlasting ontstaat. Met knijpbewegingen wordt de ontlasting naar het einde van de dikke darm geduwd. Daarnaast leven er biljoenen bacteriën, virussen, gisten en schimmels in de darmen die enorm goed werk voor je doen. Samen heten ze het microbioom. Het microbioom helpt mee om je darmwand gezond te houden. Ook ondersteunt het je afweersysteem. Hier vind je meer informatie over de spijsvertering en het microbioom.

Oorzaken van darmkanker

Er is moet één duidelijke oorzaak van darmkanker. Wel zijn er factoren die het risico vergroten. Darmkanker komt vooral voor bij mensen ouder dan 50 jaar. Bij een klein deel is er sprake van een erfelijke aanleg. In sommige families komt darmkanker vaker voor. Ook mensen met een chronische darmontsteking ziekte of die eerder behandeld zijn voor darmkanker, lopen meer risico. Daarnaast speelt leefstijl een belangrijke rol. Ongezond eten, weinig bewegen, veel alcohol en het eten van rood en bewerkt vlees verhogen de kans op darmkanker. 

Klachten bij darmkanker

De klachten bij darmkanker verschillen per persoon. Het hangt onder andere af van de plek van de tumor. Soms zijn er helemaal geen klachten. Heb je klachten die kunnen wijzen op darmkanker? Ga dan op tijd naar de huisarts. Hoe eerder de ziekte wordt ontdekt, hoe groter de kans op genezing.  

Herken de 7 alarmsignalen

De volgende klachten kunnen wijzen op darmkanker, maar dat hoeft niet. De klachten kunnen ook voorkomen bij andere ziekten dan kanker.

  1. Bloed of slijm in de ontlasting
  2. Een verandering in de ontlasting die niet overgaat 
  3. Minder zin in eten 
  4. Buikpijn of buikkramp 
  5. Loze aandrang 
  6. Afvallen zonder oorzaak 
  7. Vermoeidheid die niet overgaat (door bloedarmoede) 

Wanneer naar de huisarts?

Neem contact met de huisarts:

  • Bij aanhoudende darmklachten 
  • Als darmkanker vaker voorkomt in je familie  
  • Als je ongerust bent  
  • En altijd als er bloed in de je ontlasting zit 

Diagnose van darmkanker

Om darmkanker vast te stellen zijn vervolgonderzoeken nodig. Als de huisarts aanwijzingen ziet, verwijst je huisarts je door naar het ziekenhuis. Daar bespreekt de arts opnieuw je klachten en volgt meestal een coloscopie (kijkonderzoek van de dikke darm) om de diagnose te kunnen stellen. Als er darmkanker wordt gevonden, zijn er extra onderzoeken nodig. Die geven inzicht in het stadium van de ziekte en helpen bepalen welke behandeling het beste is.

Vervolgonderzoeken

De arts kan verschillende onderzoeken doen zoals:

  • Kijkonderzoeken: zoals een coloscopie of scan
  • Bloedonderzoek
  • Onderzoek naar uitzaaiingen naar andere organen
  • DNA-onderzoek: bijvoorbeeld om de behandeling te bepalen of om erfelijkheid te onderzoeken

Stadia bij diagnose

Bij de diagnose bepaalt de arts ook het stadium van de kanker. Dit laat zien hoe verder ziekte is en helpt bij het kiezen van de behandeling.

  • Stadium 0: voorstadium, alleen in het slijmvlies
  • Stadium I: tumor zin alleen in de darmwand
  • Stadium II: tumor is door de spierlaag van de darmwand gegroeid, maar niet uitgezaaid.
  • Stadium III: Tumor is uitgezaaid naar de lymfeklieren.
  • Stadium IV: Tumor is uitgezaaid naar delen verder in het lichaam

Prognose hangt ook af van de leeftijd, conditie en tumorkenmerken.

Behandeling van darmkanker

Na de diagnose bespreekt de behandeld arts welke behandeling het beste past bij jouw situatie. Dit hangt onder andere af van:

  • Het stadium van de kanker
  • Je lichamelijke conditie
  • De locatie van de tumor
  • Eventuele uitzaaiingen
  • Jouw wensen

Het behandelplan wordt opgesteld volgens landelijke richtlijnen en gemaakt door een team van specialisten.

Curatieve behandeling

Als genezing mogelijk is, krijg je een behandeling gericht op genezing. Dit is meestal een operatie, soms gecombineerd met chemotherapie of doelgerichte therapie.

Palliatieve behandeling

Is genezing niet meer mogelijk, dan is de behandeling gericht op het remmen van de ziekte en het verminderen van klachten.

Dit kun je zelf doen bij darmkanker

Een diagnose darmkanker brengt veel veranderingen en onzekerheden met zich mee. Je komt volop in de zorg terecht. Hoe de zorg er voor jou uitziet, hangt af van jouw persoonlijke situatie en de klachten tijdens en na de behandeling.

Veelvoorkomende klachten

Darmkanker kan verschillende klachten geven, bijvoorbeeld problemen met je ontlasting zoals:

  • Diarree
  • Verstopping
  • Loze aandrang
  • Vaak naar de wc moeten

Daarnaast kan je pijn ervaren door de tumor, uitzaaiingen of de behandeling. Pijn kan een groter impact hebben. Bespreek dit altijd met je arts of verpleegkundige. Emoties zoals angst kunnen pijn ook erger maken, dus praat ook over je zorgen. Meer informatie over vermoeidheid, angst en andere klachten vind je op de pagina leven met kanker.

Dit doet MDL Fonds voor darmkanker

MDL Fonds zet zich in om darmkanker te voorkomen, te bestrijden en de gevolgen ervan voor patiënten te verminderen. Dit doen wij door voorlichting te geven en innovatief onderzoek te financieren. Darmkanker is vaak goed te behandelen als je er op tijd bij bent. Daarom hebben we er mede voor gezorgd dat het bevolkingsonderzoek darmkanker er is gekomen. Wij kunnen ons werk echter alleen doen met de steun van donateurs.

Kies frequentie
Kies bedrag
Darmkanker wordt vaak te laat ontdekt bij jongere mensen. Dat heeft grote gevolgen, vooral als je vol in het leven staat. Met ons onderzoek willen we achterhalen hoe darmkanker op jongere leeftijd ontstaat.
Prof. Dr. Monique van Leerdam

Colofon

Deze informatie hebben we geschreven in samenwerking met kanker.nl.

Meegewerkt hebben:
Stichting Darmkanker Nederland
Stomavereniging
DCCG
NVMDL

Personen:
Mensen die darmkanker hebben of hebben gehad
Prof. dr. Hans de Wilt, chirurg-oncoloog RadboudUMC
Dr. Jeanine Roodhart, internist-oncoloog, UMC Utrecht
Dr. Matthijs Kramer, MDL-arts, MUMC+
Rachel van Eijk, MDL-arts, DC Klinieken Breda

Laatst herzien:
oktober 2024

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Ontvang maandelijks nieuws en info over een gezonde buik.

Wil je goed voor je buik zorgen?

Meld je aan voor de nieuwsbrief. Dan krijg je veel gezonde tips, lekkere recepten, mooie interviews en het laatste nieuws over MDL-ziekten en MDL Fonds.
Je ontvangt maximaal twee nieuwsbrieven per maand en afmelden kan al met ƩƩn klik. Lees je voortaan mee?
Dit veld is verborgen bij het bekijken van het formulier
Dit veld is verborgen bij het bekijken van het formulier
JJJJ dash MM dash DD

Herken jij alle 7 signalen van darmkanker?

Test je kennis!