Collagene colitis

Collagene colitis (Colitis collagenosa) is een zeldzame ontstekingsziekte van de dikke darm.

Wat is collagene colitis?

Collagene colitis (Colitis collagenosa) is een zeldzame ontstekingsziekte van de dikke darm. De wand van een gezonde dikke darm bestaat uit drie lagen. Van buiten naar binnen is dit de dubbele spierlaag, de bindweefsellaag en de slijmvlieslaag. Bij de ziekte collagene colitis ligt direct onder het slijmvlies een veel dikkere speciale bindweefsellaag. Dit wordt het collageen genoemd. In deze collageenlaag bevinden zich ontstekingscellen. Deze ontstekingscellen kunnen de darmwand aantasten. Dit leidt tot ernstige en langdurige diarree.

Collagene colitis is niet hetzelfde als colitis ulcerosa. Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. De bindweefsellaag wordt bij colitis ulcerosa niet aangetast.

Collagene colitis komt hoofdzakelijk voor bij vrouwen. De ziekte openbaart zich meestal pas op latere leeftijd tussen de 50 en 70 jaar. Van alle mensen met chronische diarreeklachten heeft 0,3 tot 5% collagene colitis.

De dikke darm is het laatste deel van de spijsvertering. De dikke darm gaat over in de endeldarm. In de dikke darm wordt ontlasting ingedikt. Wanneer ontlasting vanuit de dunne darm in de dikke darm komt, is het een waterdunne brij van onverteerbare voedselresten. In de dikke darm worden vocht, zouten en mineralen aan de brij onttrokken. Hierdoor ontstaat uiteindelijk een soepele ontlasting.

Oorzaken van collagene colitis

De oorzaak van collagene colitis is nog niet bekend. Er zijn aanwijzingen dat collagene colitis een auto-immuunziekte is. Collagene colitis komt namelijk regelmatig samen voor met andere auto-immuunziekten zoals reumatoïde artritis, sclerodermie, het syndroom van Sjögren of de ziekte van Hodgkin. Een auto-immuunziekte is een ziekte van het immuunsysteem waarbij het afweersysteem het eigen gezonde weefsel aanvalt.

Ook wordt soms een verband gelegd tussen het optreden van collagene colitis en het gebruik van bepaalde ‘ontstekingsremmende pijnstillers’ zoals bijvoorbeeld aspirine. Meer onderzoek is echter noodzakelijk om met zekerheid de oorzaak van collagene colitis vast te stellen.

Klachten bij collagene colitis

De meest voorkomende klacht bij is diarree. Het komt voor dat je vaak wel 5 tot 10 keer per dag naar de wc moet. De diarree is waterdun en geeft daarnaast ook hevige buikkrampen. De klachten kunnen jarenlang hetzelfde blijven maar ze kunnen in de loop van de tijd ook wat variëren. Heel soms treedt er spontaan verbetering op.

Behalve klachten heeft collagene colitis ook veel invloed op het dagelijks leven. De angst om plotseling overvallen te worden door diarree of buikloop kan het zijn dat je minder snel op pad gaat. Boodschappen doen, winkelen, werken en reizen kunnen een probleem worden. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om hulp te zoeken. Bespreek je klachten met bijvoorbeeld je (huis)arts of diëtist. Ook kan het helpen om contact te zoeken met lotgenoten. Zij begrijpen wat je doormaakt en kunnen praktische tips en steun bieden. Voor lotgenotencontact kan je terecht bij de patiëntenvereniging Crohn en Colitis NL.

Diagnose van collagene colitis

Je huisarts zal eerst een lichamelijk onderzoek, een bloedonderzoek en eventueel een ontlastingsonderzoek laten doen. Het is vooral ook belangrijk om andere ziektes uit te sluiten waarbij ook chronische diarreeklachten voorkomen.

Collagene colitis kan worden vastgesteld met een inwendig kijkonderzoek van de dikke darm, een coloscopie. Hierbij bekijkt de arts de binnenkant van de darm met een flexibele slang, een endoscoop. Deze wordt via de anus ingebracht en heeft aan het uiteinde een lampje met een camera. De beelden zijn direct te zien op een scherm, zodat de arts de darm goed kan beoordelen.

Omdat het slijmvlies van de dikke darm bij collagene colitis vaak normaal lijkt, is dot onderzoek alleen niet voldoende. Daarom neemt de arts tijdens dit onderzoek op verschillende plekjes stukjes weefsel (biopten) weg. Deze worden onderzocht op collageen en ontstekingscellen. Na dit onderzoek kan de diagnose collagene colitis bevestigd worden.

Behandeling van collagene colitis

Om de klachten te behandelen, kan de arts verschillende medicijnen voorschrijven:

Medicijnen tegen diarree. Deze medicijnen kunnen de diarreeklachten verminderen. Deze medicijnen helpen echter niet tegen de ontsteking.

Ontstekingsremmende medicijnen. Deze medicijnen zijn gericht op het behandelen van de ontstekingen. Hierdoor nemen de klachten vaak snel af. Bij veel mensen is een langdurige behandeling met medicijnen nodig omdat de klachten vaak terugkomen wanneer gestopt wordt met de medicijnen.

Dit kun je zelf doen bij collagene colitis

Tips bij collagene colitis

Eet vezelrijk
- Vezels zitten met name in groente, fruit en volkorenproducten. Vezels werken als een soort spons en dikken de ontlasting in en zorgen voor een vastere ontlasting. Lees hier meer over vezelrijke voeding.
Wees voorzichtig met bepaalde voedingsmiddelen
- Voedingsmiddelen met cafeïne of lactose (melksuiker) kunnen klachten geven of verergeren. Neem contact op met een diëtist voor een goed voedingsadvies.
Vettige ontlasting
- Als je last hebt van een vettige ontlasting kun je een vetarm dieet gebruiken. Neem contact op met een diëtist voor uitgebreide informatie en advies.
Last van diarree
- Als je veel last hebt van diarree is het belangrijk dat je veel drinkt en zorgt dat je voldoende zouten binnenkrijgt. Dit om het verlies van vocht en zouten via de ontlasting aan te vullen en uitdroging te voorkomen. Bij chronische diarree is het belangrijk advies te vragen aan je arts en een diëtist.
Gebruik geen aspirine en ontstekingsremmende pijnstillers
- Deze middelen worden namelijk in verband gebracht met een mogelijk schadelijk effect. Je kan zonder problemen paracetamol gebruiken in de aanbevolen dosering. Bespreek het gebruik van pijnstillers altijd met je arts.

Patiëntenvereniging

Crohn en Colitis NL, is de patiëntenvereniging die als doel heeft om mensen met de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa te steunen in het leven met de ziekte. Belangrijke activiteiten zijn:

Voorlichting
Lotgenotencontact
Wetenschappelijk onderzoek
Belangenbehartiging van patiënten

Crohn en Colitis NL heeft hiervoor verschillende communicatiemiddelen zoals de website, social media en een verenigingsblad.

We houden je graag op de hoogte

MDL Fonds geeft je graag betrouwbare en juiste informatie. Ben je blij met onze voorlichting? Steun ons! Want MDL Fonds ontvangt geen subsidie. We zijn volledig afhankelijk van donateurs.

Kies frequentie

Eenmalig

Maandelijks

Jaarlijks

Al 3 donateurs steunden vandaag een gezonde buik voor iedereen.

Colofon

Deze informatie is geschreven door het MDL Fonds in samenwerking met experts.