Dunne darmkanker

Dunne darmkanker is kanker in de dunne darm.

Download de brochure

Wat is dunne darmkanker ?

Dunne darmkanker is kanker in de dunne darm. Er groeit een kwaadaardige tumor. Dunne darmkanker komt niet vaak voor. Elk jaar krijgen ongeveer 300 mensen in Nederland deze diagnose. Het komt iets vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Dunne darmkanker komt meestal voor bij mensen ouder dan 60 jaar. Vaak wordt dunne darmkanker pas laat ontdekt, waardoor de vooruitzichten minder goed zijn.

Vormen van dunne darmkanker

In ongeveer de helft van alle gevallen gaat het om een adenocarcinoom. Dat is een tumor die ontstaat uit klierweefsel. Adenocarcinomen ontstaan vooral in het eerste deel van de dunne darm: de twaalfvingerige darm (duodenum). Soms komen ze ook voor in het middelste deel van de darm (jejunum).

Er bestaan ook andere vormen van dunne darmkanker die niet in het slijmvlies ontstaan. Dan is het geen dunne darmkanker

NET (neuro-endocriene tumor): Dit is een zeldzame vorm waarbij tumoren op verschillende plekken in het lichaam kunnen ontstaan. Eén van die plekken is de dunne darm.
GIST (gastro Intestinale Stroma Tumoren): Dit zijn zeldzame tumoren die uitgaan van het steunweefsel in de dunne darm, de zogenoemde sarcomen. Ze kunnen overal in de dunne darm voorkomen.
Leiomysacroom: Deze tumor ontstaat in het spierweefsel van de dunne darm
Intestinaal lymfoom: Dit is een vorm van kanker in het lymfestelsel

Dunne darmkanker kan erfelijk zijn. Dan is er sprake van een erfelijke vorm van kanker. Voorbeelden zijn het Lynch syndroom (HNPCC) en Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP).

De informatie hier gaat over de meest voorkomende vorm van dunne darmkanker: het adenocarcinoom.

Oorzaken van dunne darmkanker

De precieze oorzaak van dunne darmkanker is onbekend. Wel zijn er een aantal risicofactoren die de kans op dunne darmkanker kunnen verhogen.

De risicofactoren voor dunne darmkanker zijn:

Veel rood vlees, dierlijk vet en bewerkt vlees zoals worst kan de kans op dunne darmkanker verhogen. Weinig groenten en fruit lijkt ook een risicofactor.

Roken en alcoholgebruik verhogen de kans op dunne darmkanker.

Je hebt mogelijk een verhoogde kans op dunne darmkanker bij de ziekte van Crohn.

Klachten bij dunne darmkanker

Klachten bij dunne darmkanker zijn vaak vaag en onduidelijk. Het kan lang duren voordat je klachten krijgt. Dit maakt het moeilijk om de ziekte vroeg op te sporen.

De meest voorkomende klachten bij dunne darmkanker zijn:

Misselijkheid
Overgeven
Afvallen zonder duidelijke reden
Langdurig bloedverlies

Langdurig bloedverlies kan een belangrijke aanwijzing van dunne darmkanker zijn. Bloedverlies uit de dunne darm wordt niet altijd opgemerkt. Dit komt omdat bloed uit de dunne darm zich vermengt met de ontlasting en dus niet altijd zichtbaar is. Het wordt vaak ontdekt door bloedarmoede (na bloedonderzoek), met bijbehorende klachten zoals vermoeidheid, bleekheid en een algemeen gevoel van zwakte. Niet iedereen met dunne darmkanker heeft deze klachten. Dit ligt aan waar de tumor zit. Andere mogelijke klachten die je kan hebben zijn vage buikpijn, buikkramp of een opgeblazen gevoel. Of je voelt een zwelling in de je buik. Soms komt een verminderde eetlust, vermoeidheid of duizeligheid voor. Als je een of meer van deze klachten hebt, betekent dit niet altijd dat je dunne darmkanker hebt. Vaak hebben de klachten een andere oorzaak.

Wanneer naar de huisarts?

Ga altijd naar de huisarts bij bloed in de ontlasting of als andere klachten langer dan twee weken aanhouden. De huisarts zal je onderzoeken om de oorzaak te vinden. Als het nodig is, word je doorverwezen naar een specialist.

Diagnose van dunne darmkanker

Om de diagnose dunne darmkanker te stellen is vervolgonderzoek nodig. Mochten er aanwijzingen zijn, zal je huisarts je doorverwijzen naar het ziekenhuis. Daar worden je klachten besproken en volgt aanvullend onderzoek om te kijken of er sprake is van dunne darmkanker. Dit geeft ook een beeld van het stadium van de ziekte. Er kunnen verschillende vervolgonderzoeken worden gedaan. Daarna kan er een keuze gemaakt worden voor de meest optimale behandeling.

Dit is om te kijken of je bloedarmoede hebt en of je organen goed werken.

Een tumor in de dunne darm wordt meestal opgespoord door middel van een kijkonderzoek, een gastroscopie. Met dit onderzoek kan de arts tumoren in het eerste deel van de dunne darm (de twaalfvingerige darm) en soms ook in het middelste deel van de dunne darm (het jejunum) opsporen. Met een dunne, flexibele slang via de mond kijkt de arts naar je slokdarm, maag en dunne darm. De arts kan een stukje weefsel (biopt) nemen om onder de microscoop te onderzoeken.

Soms is op een gewone endoscopie niet alles te zien. In dat geval worden er andere onderzoeken uitgevoerd.

Videocapsule-endoscopie
Je slikt een capsule met een camera in. De camera maakt foto’s terwijl je de capsule door je darmen gaat. Op deze manier kan de arts de binnenkant van het maagdarmstelsel bekijken. De capsule verlaat je lichaam binnen 24-48 uur via de ontlasting. De capsule kan geen biopten nemen. Hierdoor kan het voorkomen dat er alsnog een onderzoek met een slang nodig is

Dubbelballon endoscopie
De arts brengt een endoscoop met ballonnetjes in via de anus of mond. De endoscoop beweegt door je dunne darm. De arts kan op deze manier de gehele dunne darm goed bekijken. Tijdens de endoscopie kan de arts ook een stukje weefsel (biopt) nemen.

Met een CT-scan of MRI-scan kunnen ze tumoren in de dunne darm zien. Soms moet je voor de MRI-scan contrastvloeistof drinken voor een duidelijker beeld. Een nadeel van beeldvormend onderzoek is dat je geen biopten kan nemen. Het is soms moeilijk om te zeggen of de tumor goedaardig of kwaadaardig is. CT-scans en MRI-scans helpen ook om te zien of de kanker is uitgezaaid naar andere delen van het lichaam, zoals de longen, lever of botten.

In veel gevallen is een (kijk)operatie nodig om zeker te weten of je dunne darmkanker hebt en om de tumor te verwijderen.

Als er een tumor is gevonden, zijn extra onderzoeken nodig om te zien hoe groot de tumor is en of er uitzaaiingen zijn. Dit kunnen zijn:

CT-scan

Echo van de buik

MRI-scan

PET-CT-scan

Niet iedereen krijgt alle onderzoeken. Dit hangt af van je situatie.

Stadium dunne darmkanker

Het stadium geeft de ernst van de ziekte aan. Het zegt iets over waar de tumor zit, hoe groot deze is, of de tumor in andere organen of weefsels is doorgegroeid en of er uitzaaiingen zijn.

Stadium 1 dunne darmkanker
De tumor zit alleen in de binnenste lagen van de dunne darm. Er zijn geen uitzaaiingen.
Stadium 2 dunne darmkanker
De tumor is door de spierlaag van de darmwand gegroeid en kan ook in het omliggende weefsel zitten. Er zijn geen uitzaaiingen.
Stadium 3 dunne darmkanker
Er zijn uitzaaiingen in de lymfeklieren dicht bij de tumor (de regionale lymfeklieren). Er zijn geen uitzaaiingen in lymfeklieren verder weg of in andere organen.
Stadium 4 dunne darmkanker
Er zijn uitzaaiingen verder in het lichaam, zoals in de lever of op het buikvlies. Deze uitzaaiingen heten ook wel ‘metastasen op afstand’.

Je arts kan je meer vertellen over de verschillende stadia en welk stadium je hebt. Dit helpt om te bepalen welke behandeling je nodig hebt en wat je vooruitzichten zijn.

Behandeling van dunne darmkanker

Na de diagnose krijg je een behandelplan. Je arts bespreekt samen met je welke behandelingen het beste passen bij jouw situatie. Jouw eigen wensen zijn belangrijk. De arts kijkt of je andere ziekten hebt en hoe fit je bent.

De meeste mensen krijgen een operatie. Tijdens de operatie verwijdert de chirurg de tumor en ook het omliggende weefsel. Soms moeten ook delen van andere organen verwijderd worden als de tumor daarin is gegroeid. Eventuele uitzaaiingen worden, als dat mogelijk is, ook verwijderd.

De chirurg haalt het deel van de dunne darm met de tumor weg. De overgebleven delen van de dunne darm worden aan elkaar gehecht. De verbinding is op deze manier hersteld. De dunne darm is ongeveer 5-6 meter lang. Je kan een deel van je dunne darm missen. De rest van de dunne darm zal dan de functie blijven uitoefenen, waardoor er geen klachten ontstaan. Soms krijg je na de operatie wel klachten, dat kan afhangen van de plaats van de tumor. De chirurg kan je hier meer over informeren.

Sommige mensen krijgen chemotherapie. Dit kan de tumor kleiner maken. Soms krijg je daarom eerst chemotherapie en daarna een operatie.

Soms kan de chirurg de tumor niet verwijderen. Bijvoorbeeld als de tumor in belangrijke bloedvaten of organen groeit. Als je veel last hebt van de tumor maakt de chirurg soms een omleiding om de tumor heen. Dit heeft een bypass. Gezonde delen van de dunne darm worden aan elkaar vastgemaakt.

Bestraling kan soms helpen. Het zorgt dat je minder pijn hebt van de uitzaaiingen.

Soms kan je meedoen aan onderzoeken naar nieuwe behandelingen. Dit heet een trial. Vraag je arts of je mee kan doen aan een trial. Op Kanker.nl vind je een overzicht van de trials voor dunne darmkanker

Als je uitzaaiingen hebt, kan je meestal niet meer beter worden. Misschien kan je nog chemotherapie, bestraling of een operatie krijgen. Dit hangt af van je situatie en je wensen. Je kan er ook voor kiezen om alleen klachten te behandelen. Bespreek met je arts de mogelijkheden en je wensen.

Leven met dunne darmkanker

Een diagnose dunne darmkanker heeft veel impact op je leven. Je krijgt te maken met veel zorg en behandelingen. Hoe de behandeling eruitziet, hangt af van de situatie en de klachten. Er zijn verschillende klachten die kunnen voorkomen bij dunne darmkanker. Veel mensen hebben problemen met de ontlasting. Maar ook vermoeidheid komt voor. Soms zijn deze klachten tijdelijk.

Vind hulp bij klachten

Blijf niet te lang rondlopen met je klachten, bespreek ze met je arts of een diëtist. Zij kunnen meer uitleggen en inschatten of er een behandeling nodig is. Het is belangrijk dat je diëtist ervaring heeft met mensen met kanker. Een gespecialiseerd diëtist heet een oncologiediëtist. Via kanker.nl/vind-hulp kan je een diëtist vinden die ervaring heeft met mensen het begeleiden van met mensen met kanker. Je kan je arts om een verwijzing vragen. Meer informatie over waar je mee te maken kan krijgen als je kanker hebt, zoals vermoeidheid en angst vind je op onze pagina over leven met kanker.

Nazorg en controle bij dunne darmkanker

Na de behandeling kom je regelmatig op controle. De arts kijkt of de behandeling werkt. Dit kan in het ziekenhuis zijn, maar soms ook bij de huisarts. Hoe vaak je op controle komt, bespreek je met je arts. Dit verschilt per persoon en hangt af van je situatie. Tijdens de controle bespreek je of je last hebt van de gevolgen van de behandeling. De arts of verpleegkundige geeft je advies en kan je doorverwijzen naar andere zorgverleners als dat nodig is. Zoals een fysiotherapeut, diëtist en psycholoog.

Dit kun je zelf doen bij dunne darmkanker

Kanker is niet alleen een aanslag op je lichaam. Je krijgt ook met allerlei emoties te maken, zoals angst, verdriet, boosheid en machteloosheid. Het is best moeilijk om daar goed mee om te gaan. Merk je dat je er zelf niet uitkomt? Zoek steun bij professionals of bij lotgenoten, blijf er vooral niet mee rondlopen.

Tips en adviezen bij dunne darmkanker

Conditie en voeding
Een goede conditie helpt je beter herstellen van de behandeling. Probeer je conditie goed te houden, ook al is dat soms moeilijk. Eet gezond, gevarieerd en eiwitrijk. Probeer op een gezond gewicht te blijven. De website van Voeding en Kanker geeft veel informatie en tips over voeding bij kanker. Wil je graag begeleiding rondom je voeding, vraag dan aan je arts of je in contact kan komen met een gespecialiseerd diëtist op het gebied van kanker.
Stoppen met roken
Als je rookt, is het advies om te stoppen. Dit vermindert de kans op problemen na de operatie en helpt je beter herstellen.
Erfelijke darmkanker
Dunne darmkanker is een zeldzame vorm van kanker. Wanneer dunne darmkanker bij je is vastgesteld, is het goed om met de arts te bespreken of er sprake is van een erfelijke vorm van kanker, zoals het Lynch syndroom (HNPCC) of FAP. Dit geldt met name wanneer de diagnose op jonge leeftijd wordt gesteld.

Patiëntenverenigingen

Stichting Darmkanker

Stichting Darmkanker is de plek waar mensen met darmkanker terecht kunnen. De stichting staat hen bij, in welke fase van het proces zij zich ook bevinden. Van diagnose tot behandeling, van herstel tot leven met de gevolgen ervan, en óók als geen genezing mogelijk is. Kwaliteit van leven staat in al deze fases centraal

Kanker.nl

Kanker.nl is de centrale plek voor alle informatie over kanker. Ook is er een community waarin je veilig anderen kan ontmoeten en tips en ervaringen met elkaar delen. Heb je een persoonlijke vraag? Die kun je via de telefoon of chat stellen aan de voorlichters van kanker.nl óf aan een van de professionals. Daarnaast biedt kanker.nl een overzicht van hulpverleners bij jou in de buurt en handige tools om zelf mee aan de slag te gaan.

We houden je graag op de hoogte

MDL Fonds geeft je graag betrouwbare en juiste informatie. Ben je blij met onze voorlichting? Steun ons! Want MDL Fonds ontvangt geen subsidie. We zijn volledig afhankelijk van donateurs.

Kies frequentie

Eenmalig

Maandelijks

Jaarlijks

Kies bedrag

Ander bedrag

Al 3 donateurs steunden vandaag een gezonde buik voor iedereen.

Colofon

Deze informatie heeft het MDL Fonds in samenwerking geschreven met kanker.nl en de Nederlandse Vereniging van Maag-Darm-Leverartsen (NVMDL).

Personen:
Dr. Dirkje Sommeijer, internist-oncoloog, Amsterdam UMC en Flevoziekenhuis
Dr. Ignace de Hingh, chirurg, Catharina Ziekenhuis
Dr. Margo van Campenhout, MDL-arts, Erasmus MC (NVMDL)

Laatst herzien:
December 2024