Dumpingsyndroom

Wat is het dumpingsyndroom?

Met het dumpingsyndroom worden de klachten bedoeld die ontstaan na een te snelle maagontlediging. Er zijn twee soorten dumpingklachten die kunnen voorkomen. Sommige mensen hebben last van beide, maar ze kunnen ook los van elkaar voorkomen.

• Late dumpingklachten: deze ontstaan zo’n één tot drie uur na de maaltijd.
• Vroege dumpingklachten: dit zijn de klachten die vrij snel na de maaltijd optreden. Na ongeveer 15 tot 30 minuten.

Oorzaken van het dumpingsyndroom

Het dumpingsyndroom ontstaat bijna altijd na een operatie waarbij (een deel van) de maag is aangepast of verwijderd. Soms komen de klachten door beschadiging van de zenuw die de maag aanstuurt, de nervus vagus. We zien het dumpingsyndroom vooral bij patiënten die maagverkleining (bariatrische chirurgie) hebben gehad om af te vallen. Dit komt vooral voor na een gastric bypass, waarbij de maag kleiner wordt gemaakt en er een verbinding wordt gelegd met de dunne darm. Het komt minder vaak voor na een sleeve gastrectomie. Hierbij wordt een groot deel van de maag verwijderd. Door deze maagoperaties wordt een deel van de spijsvertering overgeslagen en dat geeft klachten.

Ongeveer 1% van de mensen met het dumpingsyndroom heeft geen maagoperatie ondergaan. Dumpingklachten zonder een maagoperatie zijn dus heel zeldzaam, en de oorzaak bij deze groep is vaak niet duidelijk.  

Oorzaak van vroege dumpingklachten 15 tot 30 minuten na de maaltijd

Vroege dumpingklachten ontstaan meestal 15 tot 30 minuten nadat je iets hebt gegeten. Dit gebeurt omdat het voedsel te snel en in grote stukken in de dunne darm terechtkomt. Dit kan ontstaan na een maagoperatie, zoals een maagverkleining. Normaal wordt het voedsel in de maag eerst fijngemalen en in kleine hoeveelheden doorgestuurd naar de dunne darm. Bij vroege dumping gebeurt dit te snel. De dunne darm merkt dat het voedsel te groot is. Je lichaam reageert hierop door vocht uit je bloedvaten naar de darmen te verplaatsen. Hierdoor voel je je opgeblazen en krijg je soms diarree, meestal na 30 tot 60 minuten. Ook kunnen je darmen stoffen vrijgeven die je hartslag en soms ook je bloeddruk kunnen beïnvloeden. Dit kan zorgen voor duizeligheid of zelfs flauwvallen.

Oorzaak van late dumpingklachten 1 tot 3 uur na de maaltijd

Late dumpingklachten ontstaan 1 tot 3 uur na het eten van een maaltijd met veel suiker of zetmeel, zoals vruchtsuiker (fructose) of tafelsuiker (sucrose). Normaal blijft het eten 2 tot 3 uur in de maag, waar het wordt fijngemalen en gekneed voordat het naar de dunne darm gaat. Na een maagoperatie, zoals een maagverkleining, gaat dit veel sneller en komt het voedsel in grote stukken in de dunne darm terecht. Vaak zijn er dan nog niet genoeg spijsverteringsappen aanwezig om het voedsel goed te verteren.

Door deze versnelling raakt de balans tussen de bloedsuikerspiegel en de aanmaak van insuline verstoord. Suikers worden snel opgenomen, maar de insuline die nodig is om de bloedsuiker te verlagen, komt te laat op gang. Hierdoor wordt er nog steeds insuline aangemaakt wanneer de bloedsuiker al is gedaald. Dit leidt tot een lage bloedsuikerspiegel (reactieve hypoglykemie). Dit lijkt op een suikertekort bij mensen met suikerziekte (diabetes). Door pure suiker te blijven eten wordt de hypo in stand gehouden. Het aanpassen van het voedingspatroon kan dit helpen voorkomen.

Klachten bij dumpingsyndroom

Klachten bij vroege dumpingklachten

• Een vol gevoel
• Buikpijn en darmkrampen
• Diarree

Klachten als gevolg van een bloeddrukdaling

• Sufheid
• Hartkloppingen
• Duizeligheid
• Zwaktegevoel

Klachten bij late dumpingklachten

• Zweten (‘koud zweet’)
• Onrustig gevoel en trillen
• Duizeligheid
• Geeuwhonger (door iets kleins te eten als deze klachten ontstaan, stijgt de bloedsuikerspiegel weer iets waardoor de klachten verminderen)
• Hartkloppingen
• Soms flauwvallen

Diagnose van het dumpingsyndroom

De diagnose wordt meestal snel gesteld, omdat bijna alle mensen met deze klachten eerder een maagoperatie hebben ondergaan. De arts stelt de diagnose op basis van je klachten en medische voorgeschiedenis.

Behandeling van het dumpingsyndroom

Veel klachten kunnen worden voorkomen of verminderd door het volgen van specifieke adviezen en het aanpassen van je eetgewoontes. Dit is vooral belangrijk als (een deel van) je maag is verwijderd. Het is goed om zelf te ontdekken wat je wel of niet kan helpen. Dit kan je ook doen met hulp van een diëtist. Bij de meeste mensen worden de klachten na verloop van tijd minder, doordat het lichaam zich aanpast.

Wanneer de tips en adviezen onvoldoende helpen, kan medicatie worden overwogen. Vraag dit dan na bij je behandeld arts.

Dit kun je zelf doen bij het dumpingsyndroom