Voor mensen met ernstige leverziekten als levercirrose of leverkanker is een levertransplantatie nu soms de enige hoop. Dankzij een investering van 6,7 miljoen euro in het Nederlandse ARREST-project wordt gewerkt aan nieuwe manieren om nieuwe therapieën te testen en zelfs eigen leverweefsel opnieuw te laten aangroeien. Hiermee wordt de brug geslagen tussen laboratoriumonderzoek en klinische studies in patiënten.
Het doel is uiteindelijk om meer patiënten met ernstige leverziekten op tijd te helpen met behandelingen die leverweefsel herstellen en om beschadigde levers buiten het lichaam te herstellen. Dat laatste levert meer beschikbare donorlevers op. Dat betekent hoop voor patiënten die leven met een ziekte waarvoor nu nog nauwelijks behandelopties zijn, of die wachten op een levertransplantatie.
Het ARREST-consortium, waarin MDL Fonds partner is, gebruikt een speciale techniek, normotherme machineperfusie, om donorlevers buiten het lichaam op lichaamstemperatuur te laten functioneren. In die werkende levers kunnen artsen en onderzoekers therapieën testen, levercellen toevoegen of beschadigd weefsel herstellen. Voor sommige patiënten kan dat betekenen dat een volledige transplantatie in de toekomst misschien niet meer nodig is. Voor anderen komt een transplantatie juist wel in beeld, omdat ook afgekeurde donorlevers alsnog kunnen worden opgeknapt.
Brede impact voor patiënten en leveronderzoek
Het ARREST-project kan veel betekenen voor verschillende groepen leverpatiënten, omdat het zich richt op herstel van levers, regeneratieve behandelingen en een betere beschikbaarheid van donororganen. Daarnaast versnelt ARREST de ontwikkeling van nieuwe medicijnen, wat met name gunstig is voor mensen met zeldzame leverziekten waarvoor nu nog geen behandeling bestaat.
Aan ARREST doen ook bedrijven en maatschappelijke organisaties zoals MDL Fonds en de Nederlandse Leverpatientenvereniging (NLV) mee, zodat de uitkomsten nog beter hun weg vinden naar de patiënt. “Deze stap naar klinische toepassing kan een doorbraak betekenen voor mensen met levensbedreigende leverziekten,” zegt Mariël Croon, directeur van MDL Fonds. “Dit versnelt het onderzoek naar nieuwe mogelijkheden om organen te herstellen of zelfs opnieuw te laten aangroeien. Dat is enorm hoopvol.”
Nederland loopt voorop
ARREST wordt gefinancierd vanuit het prestigieuze NWA-ORC-programma van NWO, de belangrijkste wetenschapsfinancier van Nederland. Het project is onderdeel van het subprogramma Regeneratieve gezondheidszorg, dat zich richt op het versnellen van medische doorbraken met behulp van celtherapie, stamcellen en 3D-orgaanmodellen. Het consortium wordt geleid door Amsterdam UMC en brengt toonaangevende leverexperts samen uit heel Nederland, waaronder de levertransplantatiecentra (Erasmus MC, UMCG en LUMC), en leveronderzoekers van de universiteiten van Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en TNO.
Consortium: Amsterdam UMC - AMC, Amsterdam UMC - VUmc, Leids Universitair Medisch Centrum, Universitair Medisch Centrum Utrecht, Universitair Medisch Centrum Groningen, Universiteit Utrecht, Erasmus MC, TNO Leiden, Metakids, MDL Fonds, Nederlandse Leverpatienten Vereniging, VKS, XVivo en Scinus Cell Expansion.
