Levercirrose

Wat is levercirrose?

De lever heeft een enorm herstelvermogen. Langdurige ontsteking van levercellen door bijvoorbeeld een virusinfectie, alcohol, medicijnen of steatose kan echter leiden tot littekenweefsel in de lever. Littekenweefsel in de lever wordt leverfibrose genoemd. Er zijn verschillende stadia van fibrose, waarbij het laatste stadium levercirrose noemen. Bij levercirrose is er zoveel littekenweefsel aanwezig in de lever, dat dit de structuur van de lever heeft aangetast en steeds minder goed kan gaan werken.

De littekenvorming en aantasting van de lever kan zich steeds verder uitbreiden, zolang de oorzaak niet wordt weggenomen. Het is belangrijk dit proces op tijd te stoppen. Als de oorzaak van levercirrose niet te behandelen is, kan de levercirrose zich steeds verder uitbreiden. Uiteindelijk kan levercirrose dan tot leverfalen leiden.

Niet alleen kan de functie van de lever verminderen ook kan de bloeddruk in de bloedvaten rondom de lever toenemen. Hierdoor kunnen spataderen staan in de slokdarm, de endeldarm en rondom de navel. Daarnaast kan er vocht in de buikholte toenemen, dit noemen we ascites. Ook is het mogelijk dat mensen verward raken door een verminderde functie van de lever, dat noemen we hepatische encefalopathie. Deze combinatie van uitingen van levercirrose leiden tot een verhoogde kans op overlijden.

De ernst van levercirrose in verschillende stadia

Oorzaken van levercirrose

Levercirrose kan ontstaan door een chronische infectie, alcohol, medicatie of steatose van de lever (voorheen leververvetting genoemd). Enkele chronische ziekten die uiteindelijk kunnen leiden tot levercirrose zijn:

• Chronische hepatitis B, C of D
• Auto-immuun-hepatitis
• Primaire Biliaire Cholangitis (PBC)
• Primaire Scleroserende Cholangitis (PSC)
• Chronische ontsteking door vervetting van de lever
• Chronische leverbeschadiging door langdurig alcoholgebruik
• Hemochromatose (ijzerstapelingsziekte)

Klachten bij levercirrose

Levercirrose is het laatste stadium van het verlittekenen (vorming van fibrose) van de lever en ontstaat langzaam. In het begin zijn er vaak niet of nauwelijks klachten of symptomen. Deze ontstaan pas als de lever meer beschadigd raakt. Klachten en symptomen die kunnen optreden bij levercirrose:

• Misselijkheid
• Verminderde eetlust
• Gewichtsverlies
• Verlies van spiermassa
• Vermoeidheid en zwakte
• Buikpijn
• Geelzucht (icterus); het geel zien van het oogwit en de huid
• Jeuk
• Slechte adem
• Kleine spinvormige bloedvaatjes op de borst en bovenarmen (spider naevi)
• Donkere plekken in het gezicht en rode handpalmen
• Stoppen van menstruatie bij vrouwen
• Borstvorming en impotentie bij mannen

Complicaties bij levercirrose

Als de lever door levercirrose zijn functie niet meer goed kan uitoefenen, kunnen er ernstige problemen ontstaan. Levercirrose kan leiden tot een verhoogde druk in de bloedvaten van de lever. Hierdoor ontstaat stuwing. Door deze stuwing in de bloedvaten neemt de druk in de poortader toe. De poortader is het bloedvat dat bloed naar de lever aanvoert. Deze toenemende druk in de poortader wordt ‘portale hypertensie’ genoemd.

Diagnose van levercirrose

Meestal is een combinatie van onderzoeken nodig om de diagnose levercirrose te kunnen stellen:

Behandeling van levercirrose

De behandeling van levercirrose is gericht op het stoppen van het proces van levercirrose, het voorkomen van complicaties en het verminderen van klachten. Als levercirrose in een vroeg stadium wordt vastgesteld, kan er nog een herstel van de leverfunctie optreden. Een alcoholverbod en goede voedingsadviezen om ondervoeding tegen te gaan en de spiermassa op peil te houden, kunnen dan helpen.

De schade aan de lever kan herstellen als de oorzaak van de levercirrose behandeld kan worden. Door de oorzaak te behandelen wordt de resterende leverfunctie behouden en verbeterd. Zo kan bijvoorbeeld chronische hepatitis B of C behandeld worden met medicijnen. Als de ziekte die de levercirrose veroorzaakt onder controle is of geneest, stopt de vorming van nieuw littekenweefsel en beschadigt de lever niet verder.

Kan de oorzaak van de levercirrose niet behandeld worden, dan kan de ziekte zich uitbreiden en ontstaat er steeds meer littekenweefsel. Levercirrose kan jarenlang stabiel blijven, maar ook steeds erger worden. Uiteindelijk kan levercirrose zelfs tot leverfalen leiden.

Levertransplantatie

Als een te groot deel van de lever beschadigd is, is een levertransplantatie nog de enige mogelijkheid. Dit is een grote operatie met kans op complicaties. De arts kan je daarover meer vertellen.

Behandeling van de complicaties van levercirrose

Vaak is het mogelijk om de complicaties van levercirrose te behandelen. Dit kan klachten verminderen.

• Mensen met levercirrose zijn gevoeliger voor infecties. Met vaccinaties kun je voorkomen dat je bepaalde infecties krijgt. Als er een infectie optreedt, kan deze behandeld worden met antibiotica.
• Bij vochtophopingen in de buik (ascites) kan de arts een zoutbeperkt dieet en vocht afdrijvende medicijnen voorschrijven (plaspillen, ook wel diuretica genoemd).
• Verwardheid of sufheid kan behandeld worden met medicijnen.
• Slokdarmspataderen en spataderen in de maag kunnen endoscopisch (via een kijkonderzoek) behandeld worden. Tijdens een gastroscopie kan de arts medicijnen in of naast de spatader spuiten, waardoor de ader vernauwt. Of de spatader kan afgebonden worden met elastiekjes. Om bloedingen te voorkomen krijg je meestal ook medicijnen voorgeschreven.
• Jeukklachten kunnen vaak behandeld worden met medicijnen.

Dit kun je zelf doen bij levercirrose

Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de lever zoveel mogelijk in conditie blijft.

Dit doet MDL Fonds voor levercirrose

Van levensbedreigend tot levenslang, er zijn vier miljoen Nederlanders die jaarlijks een arts bezoeken met een ziekte of klacht aan de maag, darm, lever, slokdarm, galblaas of alvleesklier. We noemen dat in een verzamelnaam MDL-ziekten. MDL Fonds is er voor hen en werkt aan een betere kwaliteit van leven voor patiënten. En aan het voorgoed voorkomen en genezen van deze ziekten in Nederland.

Wij zetten ons in om levercirrose en leververvetting te voorkomen en te bestrijden. Dit doen wij onder andere door middel van voorlichting, vroege opsporing en het verbeteren van het diagnosetraject.

Patiëntenvereniging

De Nederlandse Leverpatiënten Vereniging (NLV) is een actieve patiëntenorganisatie voor iedereen die met een leverziekte te maken heeft: patiënten, familieleden, zorgverleners en andere betrokkenen. De vereniging verzorgt informatiemateriaal, geeft voorlichting, maakt het delen van ervaringen mogelijk en speelt een belangrijke rol in de belangenbehartiging van leverpatiënten.