Steatose van de lever (leververvetting)
Bij steatose van de lever (voorheen leververvetting genoemd) is er een overmatige vorming van vetdruppels in levercellen.
Wat is steatose van de lever (leververvetting)?
Bij steatose van de lever (voorheen leververvetting genoemd) is er een overmatige vorming van vetdruppels in levercellen. Dit gebeurt als er iets misgaat in de vetstofwisseling. De lever, die normaal vetten verwerkt, slaat steeds meer vet op. Met als gevolg dat de lever steeds verder vervet.
Steatose van de lever is wereldwijd de meest voorkomende aandoening aan de lever, ook in Nederland. Door een ongezonde voeding en leefstijl raakt de vetstofwisseling in het lichaam verstoord en hoopt vet zich op in de buikorganen, waaronder de lever. Ook verandert de stofwisseling van de lever, waardoor er meer vet in de levercellen terecht komt.
Een ongezonde leefstijl van overmatig eten en weinig bewegen is de meest voorkomende oorzaak van overgewicht. Zeker als het vetweefsel zich ophoopt rondom de buikorganen (de “zogenaamde appel-vorm”) heeft dit effect op de stofwisseling van het hele lichaam. Door deze verstoring slaat de lever in zijn cellen vetdruppels op, waardoor de hele lever vervet raakt.
Steatose van de lever kan (gedeeltelijk) herstellen als de oorzaak ervan wordt weggenomen. Als er niets wordt gedaan, zal de lever steeds meer vet opslaan. Dit kan bij één op de vijf mensen leiden tot een ontsteking van de lever (hepatitis). Zo’n ontsteking kan littekens in de lever veroorzaken (leverfibrose). In ernstige gevallen ontstaat levercirrose. Hierbij is de lever ernstig beschadigd en kan deze niet meer goed werken. Levercirrose kan levensbedreigend zijn. Soms is een levertransplantatie dan de enige oplossing.
Oorzaken van steatose van de lever (leververvetting)
De belangrijkste oorzaken van steatose van de lever (leververvetting) zijn:
Klachten bij steatose van de lever (leververvetting)
Steatose van de lever geeft meestal geen klachten en weten de meeste mensen niet dat zij het hebben. Soms kan je last hebben van (vage) pijn rechtsboven in de buik en vermoeidheid. In een vergevorderd stadium met cirrose kan er sprake van geelzucht. Geelzucht is het geel zien van het oogwit en de huid. Bij één de op vijf mensen met steatose van de lever ontstaat een ontsteking van de lever (hepatitis). Hierbij kunnen verschillende klachten voorkomen, waaronder chronische vermoeidheid, een algeheel ziektegevoel en soms jeuk.
Hoe weet ik of ik een steatose van de lever hebt?
Omdat steatose van de lever vaak geen klachten geeft, weet je daardoor niet altijd of je het hebt. Als je geen klachten hebt en geen risicofactoren zoals diabetes type II, overgewicht en/of een grotere buikomvang, is screening meestal niet nodig. Wel kan je bijvoorbeeld als je deze risicofactoren hebt, bij de huisarts navragen of je ook een levercheck kan krijgen. Een levercheck wordt gedaan door een bloedonderzoek. Hierdoor kunnen ze zien of je leverwaarden goed zijn. Daarnaast is het belangrijk om je lever gezond te houden door een gezonde leefstijl. Dit betekent gezond eten, voldoende bewegen en geen of slechts beperkte hoeveelheid alcohol drinken. Zo verklein je de kans op leverziekte.
Heb je vragen of maak je je zorgen over je levergezondheid? Neem dan contact op met je huisarts voor advies.
Diagnose van steatose van de lever (leververvetting)
Steatose van de lever wordt vaak bij toeval ontdekt bij een echo van de buik of door afwijkende bloedwaarden. Dit komt omdat het meestal geen klachten geeft. Als er wel klachten zijn die kunnen wijzen op steatose van de lever zal de huisarts lichamelijk onderzoek en bloedonderzoek doen.
- Lichamelijk onderzoek
De lever kan iets vergroot of gevoelig zijn, maar dat hoeft niet. - Bloedonderzoek
Soms zijn de leverwaarde iets verhoogd. Bij lichamelijk onderzoek kan de lever iets vergroot of gevoelig zijn, maar dit hoeft niet. Bij bloedonderzoek worden meestal licht verhoogde leverwaarden gevonden, maar ook dit hoeft niet.
Bij twijfel verwijst je huisarts je door naar het ziekenhuis voor meer onderzoek. Je arts bespreekt welke onderzoeken voor jou nodig zijn.
Behandeling van steatose van de lever (leververvetting)
De behandeling van steatose van de lever begint met het vinden van de oorzaak. Je krijgt leefstijladviezen over gezonde voeding en bewegen. Samen met je arts bekijk je wel stappen nodig zijn om deze aan te pakken.
Er wordt veel onderzoek gedaan naar nieuwe medicijnen die wellicht in de nabije toekomst ingezet kunnen worden in de behandeling van steatose van de lever en bij het voorkomen van complicaties. Vraag je arts om meer informatie.
Dit kun je zelf doen bij steatose van de lever (leververvetting)
Tips en adviezen bij steatose van de lever (leververvetting)
Met een gezonde leefstijl zorg je ervoor dat de lever weer gezonder wordt. Deze adviezen zijn ook belangrijk als dit niet de oorzaak is van steatose van de lever.
- Eet gezond en vezelrijk
Het is belangrijk om gezond en vezelrijk te eten. Dagelijks heb je 30 tot 40 gram vezels nodig. Vezels zitten in groenten, fruit, volkorengraanproducten zoals brood of pasta, maar ook in peulvruchten, aardappelen en noten en zaden. Beperkt daarnaast het aantal verzadigde vetten, zoals snacks, en koek en snoep. Vermijd toegevoegde suikers en frisdranken en kies voor magere eiwitten, zoals kip, vis, peulvruchten of zuivel. Door meer vezels te eten kan je in het begin last krijgen van een opgeblazen gevoel. Bouw het daarom rustig op. Deze klachten verdwijnen snel weer als je darmen gewend is aan de verandering. Weten hoe je vezelrijk kan eten? Lees hier alles over vezels. - Drink voldoende
Als je veel vezels eet, heb je ook voldoende vocht nodig. Drink 1,5 tot 2 liter vocht per dag. Drink liever geen frisdranken. Je kan het beste kiezen voor water, thee, koffie of zuivel. Waarvan de helft van je vochtinname van water komt. - Zorg voor een gezond gewicht
Een gezond gewicht verlaagt de vetstapeling in de lever. Probeer geleidelijk af te vallen door gezond te eten en meer te bewegen. Doe dit liever niet met crashdiëten. Zoek naar een gezond eetpatroon wat bij jou past. Heb je hierbij hulp nodig? Vraag dan om een verwijzing naar een diëtist. - Drink geen alcohol
Alcohol belast je lever. Ook kleine hoeveelheden zijn niet goed voor je spijsverteringsorganen. Heb je moeite met stoppen of verminderen? Vraag dan hulp bij je huisarts. - Zorg voor voldoende beweging
Bewegen is belangrijk voor een goede conditie en helpt om je lever gezond te maken. Probeer iedere dag minimaal 30 minuten te bewegen, zoals wandelen, fietsen of sporten. Zoek iets wat bij je past en waar je plezier uit haalt. En kijk hoe je door de dag heen meer kan bewegen, pak de trap in plaats van de lift of roltrap bijvoorbeeld.
Patiëntenvereniging
De Nederlandse Leverpatiënten Vereniging (NLV) is een actieve patiëntenorganisatie voor iedereen die met een leverziekte te maken heeft: patiënten, familieleden, zorgverleners en andere betrokkenen. De vereniging verzorgt informatiemateriaal, geeft voorlichting, maakt het delen van ervaringen mogelijk en speelt een belangrijke rol in de belangenbehartiging van leverpatiënten.
Dit doet MDL Fonds voor steatose van de lever (leververvetting)
Van levensbedreigend tot levenslang, er zijn vier miljoen Nederlanders die jaarlijks een arts bezoeken met een ziekte of klacht aan de maag, darm, lever, slokdarm, galblaas of alvleesklier. We noemen dat in een verzamelnaam MDL-ziekten. MDL Fonds is er voor hen en werkt aan een betere kwaliteit van leven voor patiënten. En aan het voorgoed voorkomen en genezen van deze ziekten in Nederland.
Wij zetten ons in om levercirrose en leververvetting te voorkomen en te bestrijden. Dit doen wij onder andere door middel van voorlichting, vroege opsporing en het verbeteren van het diagnosetraject.
We kunnen een agressieve vorm van leververvetting alleen vaststellen door een stukje van de lever weg te nemen. Dat is een pijnlijke en dure ingreep. Straks moet dat kunnen door alleen wat bloed of ontlasting te analyseren.
Doe de levercheck op Leverstijl.nl
Leverstijl is een initiatief van MDL Fonds waar je video's en tips vindt om goed voor je lever te zorgen. Want een gezonde lever betekent een gezonder leven.
We houden je graag op de hoogte
MDL Fonds geeft je graag betrouwbare en juiste informatie. Ben je blij met onze voorlichting? Steun ons! Want MDL Fonds ontvangt geen subsidie. We zijn volledig afhankelijk van donateurs.
Colofon
Deze informatie is geschreven door MDL Fonds.
In samenwerking met:
Dr. M.E. Tushuizen, hepatoloog/MDL-arts Leiden UMC
Dr. A.G. Holleboom, internist-endocrinoloog en vasculaire geneeskunde, Amsterdam UMC
prof. dr. K. F. J. van de Graaf – Hoogleraar - Gastroenterologie Endocrinologie Metabolisme en Tytgat Instituut voor Lever- en Darmonderzoek - Amsterdam UMC
dr. Wietse in het Panhuis – Post-doc - Gastroenterologie Endocrinologie Metabolisme en Tytgat Instituut voor Lever- en Darmonderzoek – Amsterdam UMC
Laatst herzien:
Februari 2025